مجاز از دیدگاه بلاغت

Authors

محمد غلامرضایی

abstract

مجاز مهم­ترین مبحث در علم بیان و به تعبیر بعضی از دانشمندان، بلاغت همه علم بیان است. در منابع بلاغی بخشی از آن - که مجاز مفرد باشد - در علم بیان و بخشی از آن -که مجاز مرکب باشد- در علم معانی مطرح می شود. مجاز مفرد بیشتر وجه معنی­شناسی دارد و جنبه تخیل آن کمتر است اما مجاز مرکب -که در بحث مجاز در کتاب های بلاغت کمتر بدان توجه می شود وجه شاعرانگی و تخیل قوی دارد. در این مقاله بی آنکه به بعضی از جزئیات پرداخته باشیم کوشیده ایم تا بر اساس مهم­ترین منابع قدیم و جدید بلاغت مباحث اصلی مربوط به مجاز مفرد و مرکب را به اختصار یک­جا جمع کنیم تا شاید در آینده، بلاغت نویسان ما با تجدید نظر در شیوه تدوین مباحث علم بلاغت، مجاز را به دیدی کلی­تر بنگرند و به جنبه های تخیلی و شاعرانه مجاز بیشتر توجه کنند؛ زیرا در کتاب های کنونی - به تبع از بعضی منابع قدیم - بیشتر بر بحث معنی­شناسی آن تاکید می شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سبک منزوی از دیدگاه بلاغت تصویر

تصویر پایۀ تخیل شاعرانه است و منزوی شاعر مبتکر غزل معاصر در خلق تصاویر مخیل توانمند است؛ تأمل در آثار او موجب کشف نوآوری‎های وی می‎گردد. اوج تصویرسازی منزوی در غزل شکل گرفته که نیاز به واکاوی و تأمل دارد. عناصر خیال در شعر منزوی، بیانگر شخصیت و انعکاس روح او است. این مقاله به روش کیفی در پی کشف و ادراک مضامین فکری، تصاویر هنری و دست‎یابی به اندیشه و نگرش منزوی به جهان بیرون است. نتایج نشان می‎د...

full text

نظریه انکار مجاز در بلاغت اسلامی

علم بلاغت در زبان عربی و فارسی از ایدئولوژی اسلامی تاثیر فراوانی پذیرفته است. سرآغاز بسیاری از مطالعات بلاغی، مجادلات ایدئولوژیک بوده است. بسیاری از نویسندگان تاریخ بلاغت از ابتدا به تقسیم دلالت های زبان به حقیقی و مجازی اشاره کرده اند؛ اما یادآور نشده اند که در تطور بلاغت اسلامی برخی نظریه پردازان از اصل، منکر کارکرد مجازی زبان بوده اند. پژوهشگران نظریه انکار مجاز را به برخی از پیشینیان چون اب...

full text

بلاغت حذف و ایجاز و رابطه آن با مجاز

اگر چه از دیرباز دربارة اهمیت و ارزش لفظ و معنی، در تراکیب بیانی، میان علمای بلاغت گفتگو بوده است، بعضی یافتن معانی را، ساده و لطف و رونق کلام را در انتخاب الفاظ مناسب، دانسته اند و طرفداران اصالت معنی، الفاظ را خادم معانی و حتی زیبایی صنایع لفظی را نه از لفظ بلکه مربوط به معانی می دانند، لیکن حقیقت این است که لفظ و معنی هر دو در ترکیب بیانی مؤثر و دارای نقش ویژه است و تلاؤم و تناسب حروف و واژ...

full text

بررسی بلاغت اسالیب مجاز عقلی در قرآن

یکی از ویژگی¬های قرآن کریم که آن را منحصر به فرد ساخته، شیوه¬های بیانی بسیار زیبایی است که شنونده را لبریز از سرور می¬کند. مجاز عقلی از جمله این شیوه¬های بیانی است. در پژوهش حاضر که به بررسی بلاغت اسالیب مجاز عقلی در قرآن اختصاص یافته است، تلاش بر آن بوده تا پس از تبیین مجاز عقلی و اسالیب آن، به بررسی اسالیب آن در قرآن پرداخته تا گامی هر چند کوتاه در درک بهتر قرآن برداشته شود. در این راستا به ش...

15 صفحه اول

حسابداری دوطرفه از دیدگاه لیتلتون، حقیقت یا مجاز

از لحاظ تاریخی، بسیاری از جمله چارلز لیتلتون معتقدند که دفترداری دوطرفه در حدود قرن سیزدهم میلادی در ایتالیا رواج یافته است. بسیاری لوکا پاچیولی را به عنوان مبدع این سیستم می دانند. لیتلتون هفت مورد را تحت عنوان پیش شرط های حسابداری دوطرفه بیان کرده است،او معتقد است که این هفت پیش شرط تا قبل از قرن سیزدهم میلادی در هیچ زمانی و در هیچ کشوری یکجا جمع نشده بودند . هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخ به این س...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات بلاغی

جلد ۴، شماره ۸، صفحات ۱۴۱-۱۶۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023